Qələbənin Beşinci İldönümü və İslahatlar

Azərbaycanda 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılmış Qələbənin beşinci ildönümü 2023-cü ildə böyük tarixi qürurla qeyd edilir. Beş il əvvəl, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu düşməni darmadağın edərək torpaqlarımızı işgaldan qurtardı və ədalət bərpa olundu. Bu Zəfər, yalnız hərbi-siyasi uğur deyil, həm də xalqımızın iradə birliyinin, milli qətiyyətinin və ərazi bütövlüyünə sarsılmaz inamın təcəssümüdür.

Azərbaycan dövləti, Vətən müharibəsində əldə etdiyi hərbi-siyasi üstünlüyü davam etdirərək, 2023-cü ilin sentyabr ayında Qarabağda lokal xarakterli antiterror tədbirlərini həyata keçirdi. Bu əməliyyat nəticəsində bölgədə qeyri-qanuni silahlı birləşmələr zərərsizləşdirildi, konstitusiya quruluşu tam bərpa edildi, dövlət suverenliyi bütün Qarabağ ərazisində təmin olundu.

Qələbədən sonra dövlətimizin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri işğaldan azad olunmuş ərazilərin dirçəldilməsi, keçmiş məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına təhlükəsiz qaydışının təmin edilməsi və bölgədə dayanıqlı sülhün bərqərar olunması idi. Son beş ildə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında həyata keçirilən ardıcıl siyasət nəticəsində bu hədəflərin reallaşmasında böyük nailiyyətlər əldə olunub.

2023-cü ilin avqustunun 8-də Vaşinqtonda imzalanmış Birgə Bəyannamə, Azərbaycanın regionda dayanıqlı sabitliyi təmin etmək istiqamətində atdığı ən mühüm tarixi addımlardan biri oldu. Bu Bəyannamə, 44 günlük müharibədən sonra yaranmış yeni reallıqları beynəlxalq hüquqi müstəvidə təsbit etməklə yanaşı, bölgədə qarşıdurmaların birdəfəlik aradan qalxmasına zəmin yaratdı. Birgə Bəyannamə yalnız Azərbaycanın suverenliyini möhkəmləndirmədi, həm də Böyük Qayıdış prosesinə əlavə hüquqi təminatlar verdi. Çünki məhz sülhün bərqərar olması, azad edilmiş torpaqlara qayıdan insanların təhlükəsizliyi və rifahı üçün əsas şərtdir.

Bu mənada Prezident İlham Əliyevin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın Kəlbəcər və Ağdərəyə son səfərləri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Səfər Böyük Qayıdış proqramının ardıcıl mərhələsi olmaqla yanaşı, Qələbənin beşinci ildönümündə ərazilərimizdə gedən inkişafın, dövlət siyasətinin mərkəzində vətəndaş rifahının dayandığının parlaq göstəricisidir. Kəlbəcərin təbii sərvətləri və zəngin su ehtiyatları, Ağdərənin isə strateji mövqeyi bölgənin iqtisadi və siyasi əhəmiyyətini artırır. Burada görülən islahatlar yalnız həmin rayonların deyil, bütövlükdə Azərbaycanın inkişafına xidmət edir.

Bu səfər çərçivəsində xüsusi əhəmiyyət daşıyan layihələrdən biri Murovdağ tunelinin tikintisidir. Azərbaycanın ən mürəkkəb dağ massivlərindən birində inşa olunan bu nəhəng mühəndis qurğusu həm Qarabağ bölgəsinə gedən yolu xeyli qısaldacaq, həm də Kəlbəcərin digər rayonlarla birbaşa əlaqəsini təmin edəcək.

Ümumiyyətlə, Qələbədən ötən beş ildə Kəlbəcər və Ağdərə rayonlarında genişmiqyaslı bərpa və quruculuq işləri həyata keçirilib. Müasir yollar, elektrik stansiyaları, sosial obyektlər istifadəyə verilmiş, kəndlərin bərpasına başlanılmışdır. Prezident və birinci xanımın səfər zamanı bu layihələrin açılışında iştirak etməsi dövlət rəhbərliyinin azad olunmuş torpaqlara daim xüsusi diqqət göstərdiyini bir daha nümayiş etdirdi.

Prezident İlham Əliyev Kəlbəcər sakinləri ilə görüşündə Ermənistanla sülh müqaviləsinin müəllifinin də Azərbaycan olduğunu, o bəndlərin tərtibatında da bizim mövqeyimizin həmişə əsas götürüldüyünü bildirib: “Bu sənədin paraflanması faktiki olaraq Ermənistan-Azərbaycan qarşıdurmasına son qoyur. Bununla belə, bizim tarixi diyarımız olan Naxçıvanla quru bağlantısı da təmin edildi. Biz indi Naxçıvan Muxtar Respublikasında dəmir yolunu tam müasirləşdiririk. Ermənistan ərazisində də dəmir yolunun tikintisi nəzərdə tutulur. Yəni, Ermənistan bu öhdəliyi də üzərinə götürüb və bu, bizim növbəti tarixi uğurumuzdur.”

Vahid İsmayılov
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru