"Ermənistanda Zəngəzur dəhlizi və siyasi gərginlik"

Ermənistan hökuməti yeni, təlatümlü dövrə qədəm qoyub

"Ermənistanda Zəngəzur dəhlizi və siyasi gərginlik"

Ermənistan hökuməti yeni, tədricən dəyişən bir dövrə qədəm qoyub. Baş verən proseslərdən aydın olur ki, hakimiyyət daxilində çaxnaşma və qeyri-müəyyənlik mövcuddur. Bu, baş nazir Nikol Paşinyanın iki stulda yanılma siyasətinin fəsadları ilə bağlıdır. Maraqlıdır ki, Rusiyanın Altay vilayətinə səyahətdən qayıdan Paşinyan sükut içində qalıb. Səfərdən qayıdanda baş nazirdən heç bir post yazılmaması, kilsə xadimlərinə qarşı heç bir addım atmaması sübuta yetirir ki, Paşinyan gələcək ilə bağlı planlarını gizli saxlayır.

Baş nazirin Rusiyada olduğu vaxtda, Ermənistan hökumətinin rəsmi şəxslərinin Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı Avropa Birliyinin təklifini rədd etməsi, Paşinyanı Altay görüşündə ciddi xəbərdarlıq almış kimi göstərir. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, hökumət başçısı səfərdən əvvəl Eçmiədzinə yürüş planlaşdırırdı və konkret katolikosu devirmək üçün hədəfləyirdi. Altayda baş verənlərin ardından bu niyyətin gerçəkləşdiyi görünmür.

Paşinyanın sükutunun başqa bir səbəbi isə Avropa İttifaqının dəstəyini getdikcə itirməsidir. Ölkədəki repressiya dalğası, "demokratik Ermənistan" haqqında Avropanın yüksəksəviyyəli ritorikası arxasında faktiki olaraq real öhdəliklərin olmaması ilə bağlıdır. AI, Paşinyanın islahatlarını Ermənistanın mövcud mülkiyyətini yenidən bölüşdürməyə yönəlmiş bir proses kimi qiymətləndirir.

Hazırda Paşinyanın təşəbbüsü ilə 150 siyasi xadim və iş adamına qarşı cinayət işi açılıb. "Ermənistan Elektrik Şəbəkəsi"nin sahibi Samvel Karapetyanla bağlı qalmaqal isə məsələni daha da qarışdıran faktorlardandır. Paşinyanın bu addımları ataraq Ermənistan daxilində Rusiyanın dayaqlarını zəiflətmək məqsədini güdmədiyi iddia edilir, lakin bunun üçün Qərbdən lazım olan dəstəyi almaq çətin görünür.

Maraqlıdır ki, uzun illər Prezident iqamətgahını tərk etməyən Vaaqn Xaçaturyan, Paşinyan mədəniyyətini çıxdıqdan sonra bölgələri gezmək fikrinə düşüb. İlk baxışdan burada təəccüblü heç nə yoxdur, lakin səyahətinin mahiyyəti anlaşıldıqda, mesajlar ortaya çıxır. Vaaqn, Sünik vilayətini gəzərək sakinləri ilə görüşüb, hökumətin maliyyə problemi olmadığını anladıb. Hətta Xaçaturyan Gorus meri Arus Arusanyanı da tərifləyib. Paşinyana qarşı çıxışları ilə tanınan Arusanyanın birdən-birə "yaxşı oğlan" olması da təsadüfi deyil. Bu, həm seçki zamanı, həm də Zəngəzur dəhlizi məsələsi ilə bağlıdır.

Xaçaturyan, Sünik vasitəsilə kommunikasiyaların açılmasının Ermənistana böyük imkanlar verəcəyini bildirib. O, "Sünik Ermənistanın inkişaf qapısına çevriləcək. Əgər biz Sünikin qapısını aça bilsək, bu sayda gələcəkdə inkişaf üçün böyük imkanlar olacaq," demişdir. Prezidentin bu açıqlamaları Ermənistan hökumətinin mövcud gerçəklikləri qəbul etdiyini və Zəngəzur dəhlizinin açılmasının ölkənin inkişafı üçün yeganə yol olduğunu göstərir.

Sözsüz ki, regional layihələrə qoşulmaq üçün Azərbaycanın lider dövləti ilə münasibətlərin normallaşdırılması aşkar bir zərurətdir. Bununla yanaşı, Zəngəzur dəhlizinin açılmasının sülh müqaviləsini imzalamağı sürətləndirə biləcəyi mesajı da verilir. Türkiyə rəsmiləri də bu günlərdə Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı açıqlama veriblər, bu da hökumətin regiondakı geosiyasi reallıqları qəbul etdiyini göstərir.

Paşinyanın Altay səfərindən sonra Vaaqn Xaçaturyanı ön plana çıxarması, Moskva və Tehranın qorxusunu nəzərə alaraq mesajlar göndərdiyini göstərir. Hazırda Paşinyan baş verənləri sakitcə izləyir, növbəti açıqlama və planlarını bu istiqamətdə həyata keçirmək istəyir. Əgər hadisələr onun istədiyi məcrada irəliləsə, günah keçisi kimi Vaaqn Xaçaturyanı ortaya atmağı düşünür.

Beləliklə, Moskvanın Gümrüdəki 102-ci bazası ilə bağlı güclənməsi, Ermənistanda baş verən hadisələrin Kremlin regiondakı planlarını da əks etdirdiyini sübut edir. Rusiya, Paşinyanı devirmək məqsədilə Ermənistan daxilində tırmanmaları, küçə döyüşlərini, terror aktlarını da nəzərdə tutaraq böhranı idarə etməyə çalışa bilər. Eyni zamanda, Rusiyanın KİV-lərinin Azərbaycanın daxili işlərinə müdaxiləsi bu ehtimalları gücləndirir. Paşinyan Xankəndi şəhərindəki heykəlin sökülməsi məsələsini sülh danışıqları və Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlaya biləcəyini bildirir, bu da Ermənistan hökumətinin Zəngəzur dəhlizinə yaşıl işıq yandırmağa hazır olduğunu göstərir.